แต่ความเป็นจริงมันไม่ใช่เราเลย  ไม่ใช่ของเราไม่ใช่ตัวเรา   สุขทุกข์มันก็เป็นเพียงเวทนาเป็นธรรมชาติ    ความสุขความทุกข์ก็คือธรรามชาติที่เกิดขึ้นสักแต่ว่าเป็นเวทนาที่ปรากฏในลักษณะอาการแห่งการไม่สบายกายหรือสบายกาย หรือดีใจหรือเสียใจหรือเฉย ๆ    มันเป็นเพียงเวทนา    ฉะนั้นต้องพิจารณาลงไปหยั่งรู้ลงไปในเวทนา เพื่อให้เห็นว่าเวทนาก็สักแต่ว่าเวทนา  ไม่ใช่เราไม่ใช่ตัวตนของเรา    สัญญาคือความจำ  ปุถุชนก็ไปสำคัญมั่นหมายว่าเป็นเรา  เราจำได้หมายรู้  เราจำรูปเราจำเสียงเราจำกลิ่น  เราจำรสเราจำสัมผัสได้    แต่เมื่อไปกำหนดพิจารณาให้ลงไปชัดเจนแยบคายในสัญญา ก็จะพบว่าสัญญานั้นก็เป็นเพียงสัญญา    สัญญาก็คือธรรมชาติที่เกิดดับหมดสิ้นไป   ไม่ใช่ตัวตนว่าเป็นเราเป็นของเราเลย สังขารคือความปรุงแต่งในจิต ปุถุชนก็ยึดว่าเป็นเรา    ความชอบใจไม่ชอบใจ  ความรักความชัง  เหล่านี้เป็นสังขาร    สำคัญมั่นหมายว่าเราชอบใจเราไม่ชอบใจ เรากลัวเราฟุ้งเราสงบเราไม่สงบ  เราโลภเราโกรธเราหลง  เป็นตัวเราไปหมด  เป็นของเราไปหมด    แต่ความจริงมันหาใช่เป็นเราเป็นของเราไม่   … Read more

นมตถุ  รตนตตยสส    ขอถวายความนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย  ขอความผาสุกความเจริญในธรรม จงมีแก่ญาติสัมมาปฏิบัติธรรมทั้งหลาย           ต่อไปนี้จะได้ปรารภธรรมะ  ตามหลักคำสั่งสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  เพื่อเป็นเครื่องส่งเสริมสติปัญญาในการประพฤติปฏิบัติธรรม    เพื่อลดละสละวางจากความยึดมั่นถือมั่น  ทำลายอาสวกิเลส  บรรลุมรรคผลนิพพานเป็นเป้าหมายเป็นที่สุด     ปุถุชนนั้นก็จะมีความยึดมั่นถือมั่นในสังขาร    คือร่างกายและจิตใจนี้ว่าเป็นเราเป็นของเรา เป็นตัวตนของเรา  เพราะว่าไม่ได้สดับ ไม่ได้ปฏิบัติ ไม่ได้เจริญสติพิจารณาให้เห็นชัดตามความเป็นจริงจากอดีตจนถึงปัจจุบันและต่อไปในอนาคต    ถ้าไม่ได้ปฏิบัติให้เข้าถึงซึ่งพระธรรมสัจธรรมความยึดมั่นถือมั่นในสังขารก็จะมีเรื่อยไป           พระพุทธเจ้าครั้งหนึ่งประทับอยู่ที่ ณ พระวิหารเชตวัน นครสาวัตถี   ณ ที่นั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าก็ได้ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายแล้วก็ตรัสว่า “ดูก่อน ภิกษุทั้งหลาย   ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับจะเบื่อหน่ายบ้างคลายกำหนัดบ้างหลุดพ้นบ้างในร่างกายอันเป็นที่ประชุมแห่งมหาภูตรูปทั้งสี่นี้    ข้อนั้นเพราะเหตุไร   … Read more

แต่ถ้าความสงบในลักษณะของสมถะอันนั้นมันจะต้องเพ่งเข้าไปจ้องดูจ้องรู้เข้าไปในอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งเช่น เพ่งลมหายใจก็ดูเพ่งไปที่ลมหายใจอย่างเดียว ดูความหมายลมเข้า ลมออก เรียกว่าการเจริญสมถะ มันจะต้องควบคุม จะต้องบังคับ จะต้องสะกดลงไปต้องจ้องต้องจับในอารมณ์เดียว ในลักษณะอย่างนี้ ถ้าหากว่าเพ่งอยู่จุบอยู่มันก็จะสงบ และก็เป็นความสงบที่มาก เป็นความสงบที่แนบเนียนที่แนบแน่นลงไป เกิดความสุขมากเกิดความเอิบอิ่มใจมาก แต่ถ้าหากว่าเพ่งลงไปก็จ้องจับลงไปประคับประคองจ้องลงไปเพ่งลงไป ถ้ามันไม่อยู่ขึ้นมามันก็จะฟุ้งมาก เกิดความฟุ้งซ่านเกิดความหงุดหงิดรำคาญใจ นั่นลักษณะของการเจริญสมถะ แต่การเจริญวิปัสสนามันไม่ได้ทำอย่างนี้ เจริญวิปัสสนามันปล่อยวางมีสติระลึกรู้สภาพธรรมต่างๆ ไม่ใช่ไปจ้องไปกดไปสะกด “เจริญวิปัสสนามันใช้สติสัมปชัญญะ ระลึกรู้สภาพธรรมต่างๆ ไม่เจาะจงว่าจะต้องเป็นอารมณ์นั้นอารมณ์นี้ อารมณ์มันดีก็ตามไม่ดีก็ตามสงบก็ตามไม่สงบก็ตาม มันเกิดขึ้นอย่างไรก็รู้อย่างนั้น และก็รู้อย่างไม่ต้องการอย่างไม่ปฏิเสธ” แนวทางการเจริญสมถะกับวิปัสสนามันต่างกัน วิปัสสนาระลึกอารมณ์ต่างๆ ไม่เลือก บางขณะระลึกรู้ความรู้สึกที่กายดูความรู้สึก… Read more

โดย พระครูเกษมธรรมทัต (สุรศักดิ์ เขมรํสี)  นมัตถุ รตนัตตยัสสะ ขอถวายความนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย ขอความผาสุกความเจริญในธรรม จงมีแก่ญาติสัมมปฏิบัติธรรมทั้งหลาย ต่อไปนี้จงตั้งใจฟังธรรมพร้อมกับการปฏิบัติธรรม เจริญสติสัมปชัญญะ พร้อมกับการฟังธรรมก็จะได้รับประโยชน์ยิ่งขึ้น ได้ประโยชน์ทั้งในส่วนของความรู้จากการฟัง เรียกว่า สุตมยปัญญา ได้ประโยชน์ทั้งในส่วนของความคิดพิจารณาระลึกรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฎในขณะนี้ จนรู้แจ้งตามความเป็นจริง เป็นภาวนามยปัญญา ปัญญาที่เกิดจากการเจริญภาวนา ปัญญาก็มีสามระดับคือ หนึ่งระดับจากการฟัง สองระดับจากการคิด สามระดับจากการรู้เห็นเฉพาะหน้า คือ เมื่อมีสติระลึกรู้สภาวะธรรมที่กำลังปรากฏก็เกิดปัญญา มีปัญญาปรากฏเกิดขึ้นเป็นภาวนามยปัญญา เรื่องการประพฤติปฏิบัติส่วนมาก นักปฏิบัติก็มัดจะมีปัญหาเกี่ยวกับเรื่องว่า “ปฏิบัติแล้วไม่สงบ” “อยากจะสงบ”… Read more

พระสารีบุตรแรกเกิดชื่อว่า “อุปติสสะ” เป็นบุตรของนางพราหมณีชื่อสารีและพราหมณ์ชื่อ วันคันตะ ผู้เป็นหัวหน้าหมู่บ้านอุปติสคามแห่งตำบลนาลกะหรือนาลันทะ ในวันเดียวกันวันที่นางพราหมณีสารีให้กำเนิดอุปติสสะ นั้นมีครอบครัวข้างเคียงให้กำเนิดบุตรชื่อว่า โกลิตะ หรือเมื่อต่อมาพระมหาโมคัลลานะเมื่อเจริญเติบโตขึ้นก็ได้มาเป็นเพื่อนสนิท กัน วันหนึ่งอุปติสสะและโกลิตะได้ช่วนกันไปเที่ยวในงานรื่นเริงประจำปีในกรุงราช คฤห์ ขณะชมมหรสพอยู่นั้นเกิดความสลดใจขึ้นมาอย่าง เดียวกันว่ากิจกรรมนี้ชั่งไร้สาระสิ้นดี หาสาระอะไรไม่ได้เลยควรจะหาสิ่งใดเป็นเครื่องยุดเหนี่ยวและหลุดพ้นจากบ่วง เช่นนี้ต่อมาสองสหาย ได้ไปมอบตัวเป็นศิษย์ของสำนักทางปรัชญาผู้มีชื่อเสียง นามว่า สัญชัย เวลัฏฐบุตรเช้าตรู่วันที่พระอัสสะชิหนึ่งในปัญจวัคคีย์ที่บรรลุ พระอรหันต์แล้วห่มจีวรถือบาตรไปสู่กรุงราชคฤห์เพื่อบิณฑบาทอุปติสสะเมื่อพบ พระอัสสะชิเถระเกิดความประทับใจในพระอิริยาบทที่สำรวมและ น่าเลื่อมใสของพระอัสสะชิผู้มีอินทรีย์ฝึกมาดีแล้วจึงเกิดคิดว่าท่านผู้นี้ จักต้องเป็นพระอรหันต์ จึงได้ตามพระอัสสะชิไปข้างหลังและรอคอยโอกาสที่เหมาะสม แล้วจึงสอบถามพระเถระพระอัสสะชิเถระได้แสดงธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ธรรมเหล่าใดมีเหตุเป็นแดนเกิด พระตถาคตเจ้าตรัสเหตุแห่งธรรมเหล่านั้น และความดับแห่งธรรมเหล่านั้นพระมหาสมณเจ้ามีปกติตรัสอย่างนี้ครั้นเมื่ออุป ติสสะและโกลิตะได้ชวนกันไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าต่อมาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า… Read more